​​

Tiêu chuẩn khí thải cao hơn đối với xe ô tô đang lưu hành bắt đầu được áp dụng từ năm 2020 đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận, nhất là chủ phương tiện. Vậy, những loại xe nào sẽ phải tăng chuẩn khí thải theo tiêu chuẩn mới…

​Miễn trừ xe “cao tuổi”, công nghệ lạc hậu

Vài năm trước, anh Đỗ Văn Hữu Tuyến (xã Tân Hội, Đan Phượng, Hà Nội) mua chiếc xe tải cũ loại 2,4 tấn để chở thuê hàng hóa và dự tính chạy đến khi hết niên hạn sử dụng sẽ đổi xe. Chủ xe cũ trước khi bán cũng nói, xe cũ nên hay hỏng vặt, lần nào đi đăng kiểm cũng phải sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống phanh, lái và cả lọc gió, hệ thống khí thải mới “qua” được đăng kiểm.

“Do đó, tôi càng lo khi nghe tin từ năm 2020 bắt đầu tăng tiêu chuẩn khí thải đối với xe đang lưu hành”, anh Tuyến bày tỏ.

Cũng theo anh Tuyến, khi đi đăng kiểm chỉ biết trung tâm đăng kiểm thông báo khí thải không đạt, phải đi bảo dưỡng, sửa lại hệ thống khí thải, có biết chỉ số thế nào là đạt đâu.

Anh Nguyễn Hữu Lực (phường Văn Quán, Hà Đông) thích chơi ô tô và đang sở hữu chiếc xe nhãn hiệu 4 chỗ đời cũ, sản xuất cách đây hơn 20 năm để chạy chơi. Lần đầu nghe thông tin về tăng kiểm soát khí thải ô tô, anh Lực bảo dù không biết mức mới thế nào nhưng sợ xe cũ của mình không thể đáp ứng được tiêu chuẩn cao hơn.

Giải thích quy định mới về tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, ông Trần Anh Quân, quyền Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới Cục Đăng kiểm VN cho biết, theo Quyết định 16 ngày 28/3/2019 của Thủ tướng quy định về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe ô tô tham gia giao thông và ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu, từ ngày 1/1/2020 bắt đầu áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải mới, cao hơn mức hiện nay. Tuy nhiên, mức khí thải mới không áp dụng đối với các loại xe được sản xuất trước năm 1999.

“Mức khí thải cao hơn so với hiện nay không áp dụng đối với xe sản xuất trước năm 1999. Bởi, các xe này đã sản xuất cách đây hơn 20 năm, công nghệ cũ, lạc hậu, khó đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải cao hơn. Mặt khác, trước đây cũng có quy định xe tải chỉ được phép sử dụng tối đa 25 năm kể từ năm sản xuất, xe chở người tối đa 20 năm”, ông Quân cho biết.

Với các xe có tuổi đời trên 20 năm nhưng không thuộc diện bị quy định niên hạn sử dụng, vẫn được áp dụng mức cũ hiện nay, nhưng sẽ có quy định dấu hiệu kiểm định để nhận biết.

Xe nguy cơ không đạt chuẩn mới, làm thế nào?

Ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn đã ở mức cấp bách và cần được kiểm soát

Đại diện Cục Đăng kiểm VN cho biết, tiêu chuẩn khí thải hiện hành áp dụng chung cho các xe đang tham gia giao thông được thực hiện từ tháng 7/2006 tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương và từ tháng 7/2008 trên toàn quốc. Đây là tiêu chuẩn thấp hơn so với thế giới và các nước lân cận, được giữ nguyên trong hơn 10 năm qua, khi lượng xe ô tô chưa đến 947.000 xe, còn đến nay đã tăng hơn 3,06 lần, khiến tổng lượng phát thải chất độc hại (như NOx, C0) có trong khí thải ô tô tăng lên, nhất là tại các thành phố lớn, đòi hỏi phải kiểm soát chặt hơn khí thải xe ô tô để giảm ô nhiễm không khí.

Ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN cho rằng, tình hình ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn đã ở mức cấp bách và cần được kiểm soát, vì vậy cần kiểm soát tốt hơn chất độc hại từ khí thải ô tô để bảo vệ môi trường.

Ông Trần Anh Quân cho biết, tiêu chuẩn mới bằng với mức cao thứ hai của khung tiêu chuẩn được ban hành từ năm 2005. Tuy vậy, tiêu chuẩn này chỉ áp dụng với xe được sản xuất từ năm 1999 về sau này, nhưng được chia theo lộ trình nhằm tuyên truyền, vận động chủ phương tiện tăng cường bảo dưỡng định kỳ xe để đạt chuẩn khí thải mới.

“Từ năm 2020 bắt đầu áp dụng tiêu chuẩn cao hơn đối với xe sản xuất từ sau năm 2008. Sau đó một năm, từ năm 2021 bắt đầu áp dụng với xe sản xuất trong giai đoạn 1999-2008. Kết quả nghiên cứu trong nước cho thấy, ô tô sản xuất trong giai đoạn trên có công nghệ đều có thể đạt được tiêu chuẩn khí thải mới khi thực hiện bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện đúng quy trình, hướng dẫn của nhà sản xuất. Trường hợp phương tiện đạt chuẩn khí thải mới cần thực hiện kiểm tra hệ thống khí thải, bảo dưỡng, sửa chữa phụ tùng”, đại diện Cục Đăng kiểm VN cho biết.

Theo nghiên cứu năm 2018 của Đại học Công nghệ GTVT, tỷ lệ trung bình xe không đạt tiêu chuẩn khí thải trong lần kiểm định khí thải đầu tiên khoảng 13-15%. Xe tải loại trọng tải 2-7 tấn có tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn khí thải cao nhất; tiếp đến là xe khách.

Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra kết luận, các xe được bảo dưỡng định kỳ động cơ, hệ thống khí thải giúp cải thiện được 60% chất lượng khí thải, trường hợp thay mới hoặc lắp đặt bộ xúc tác khí thải giúp cải thiện tới 90%.

Áp dụng hai mức tiêu chuẩn

Tiêu chuẩn khí thải (giới hạn tối đa cho phép) đang áp dụng hiện nay và tiếp tục áp dụng với xe sản xuất trước năm 1999, trong khí thải xe chạy xăng, giới hạn tối đa là 4,5% CO thể tích; động cơ 4 kỳ là 800 HC (ppm thể tích), động cơ 2 kỳ là 7.800 HC (ppm thể tích), động cơ đặc biệt là 3.300 HC (ppm thể tích). Đối với xe lắp chạy dầu diesel, tối đa là 72% HSU (độ khói).

Giai đoạn từ 2020 - 2021 áp dụng tiêu chuẩn riêng đối với xe sản xuất từ năm 1999 về sau, trong khí thải xe chạy xăng, giới hạn tối đa là 3,5% CO thể tích; động cơ 4 kỳ là 800 HC (ppm thể tích), động cơ 2 kỳ là 7.800 HC (ppm thể tích), động cơ đặc biệt là 3.300 HC (ppm thể tích). Đối với xe lắp chạy dầu diesel, tối đa là 60% HSU (độ khói).

Hơn 71,5% xe được sản xuất có tuổi đời đến 10 năm

Theo Cục Đăng kiểm VN, toàn quốc hiện có hơn 3.321.000 xe ô tô, trong đó chiếm nhiều nhất là xe có được sản xuất từ 10 năm trở lại đây với hơn 2.376.000 xe (hơn 71,5%), sản xuất từ trên 10 - 15 năm có hơn 570.000 xe (17%), trên 15 - 20 năm có hơn 195.000 xe (5,8%), còn lại hơn 178.000 xe có tuổi đời hơn 20 năm (5,3%).​

BVT theoTác giả: H.L