Rất nhiều xe quá hạn đăng kiểm tới 2 năm
Ngày 4-6 mới đây, tại tỉnh Thanh Hóa, một xe tải hết hạn đăng kiểm đang lưu thông đã gây tai nạn làm 3 người tử vong. Vụ việc đau lòng này xuất phát từ việc trốn tránh kiểm định xe nhưng vẫn tham gia giao thông, gây tai nạn nghiêm trọng của một bộ phận lái xe.
Tại Hà Nội, việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng đã hạn chế được những vụ việc tương tự. Tuy nhiên, tình trạng xe ô tô hết hạn đăng kiểm nhưng chủ xe cố tình lưu thông vẫn xảy ra, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn cho chính lái xe và người tham gia giao thông khác.
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, Hà Nội hiện có 37.844 phương tiện quá hạn đăng kiểm. Trong đó, lỗi quá hạn trên 24 tháng chiếm tỷ lệ cao nhất, với hơn 6.000 xe ô tô dưới 9 chỗ; 9.300 xe ô tô tải và ô tô chuyên dùng...
Phó Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới (Cục Đăng kiểm Việt Nam) Đặng Trần Khanh cho rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, như: Chủ phương tiện đi công tác dài ngày, không có thời gian đi đăng kiểm hoặc ít sử dụng xe nên "quên" lịch kiểm định. Trường hợp của anh Nguyễn Anh Tùng, phố Nguyễn Du (quận Hai Bà Trưng) là một ví dụ. Do ít sử dụng xe nên anh Tùng quên thời hạn đăng kiểm. Khi bị lực lượng Cảnh sát giao thông xử phạt lỗi quá hạn đăng kiểm 5 tháng, anh Tùng mới biết. Dù vậy, theo ông Đặng Trần Khanh, dù vô tình hay cố ý thì khi chủ xe sử dụng phương tiện này tham gia giao thông đều vi phạm luật và tiềm ẩn nguy cơ cao gây tai nạn giao thông.
Anh Nguyễn Văn Sơn, thợ sửa xe tại ga ra ô tô trên đường Láng (quận Cầu Giấy) cho biết, chỉ một bộ phận của xe không đạt tiêu chuẩn cũng đủ để gây tai nạn giao thông. Chẳng hạn, lốp xe bị mòn, áp suất lốp không đạt tiêu chuẩn, nếu không thay thế thì khi phương tiện lưu thông cũng rất dễ bị nổ lốp. "Có nhiều xe ô tô không đủ tiêu chuẩn để kiểm định, phải sửa chữa lại nhưng lái xe vẫn lưu thông trên đường. Phải xử phạt thật nặng trường hợp này", anh Sơn kiến nghị.
Khắc phục bất cập trong xử lý vi phạm
Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 3301S (quận Hà Đông) Từ Minh Tuấn cho biết, trước đây, khi đăng kiểm lần tiếp theo, chủ xe quá hạn đăng kiểm chỉ phải nộp tiền kiểm định tại thời điểm đến đăng kiểm và truy thu phí sử dụng đường bộ, không bị áp dụng bổ sung chế tài. Tuy nhiên, từ ngày 1-1-2020, khi Nghị định số 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt có hiệu lực, nhiều chủ phương tiện đã “biết” sợ. Việc tước giấy phép lái xe 1-3 tháng đồng thời phạt tiền 2-3 triệu đồng với xe hết hạn kiểm định dưới 1 tháng, 4-6 triệu đồng nếu xe hết hạn kiểm định trên 1 tháng theo quy định tại Nghị định số 100/2019/NĐ-CP là đủ sức răn đe.
Dù vậy, trong 5 tháng đầu năm nay, các cơ quan chức năng của Hà Nội mới xử lý vi phạm hành chính 23 xe hết hạn kiểm định, phạt tiền hơn 220 triệu đồng. Giải thích về việc đã có chế tài xử phạt theo hướng tăng nặng, song việc xử lý xe quá hạn đăng kiểm vẫn chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng số phương tiện quá hạn trên địa bàn thành phố, Trưởng phòng Tham mưu tổng hợp, Thanh tra Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Nguyễn Đình Quyền cho biết: "Chúng tôi chỉ xử lý xe quá hạn đăng kiểm khi lưu thông, còn xe không lưu thông thì chưa có chế tài xử phạt. Đây là một bất cập trong quy định hiện hành". Còn theo Đại úy Nguyễn Ngọc Thuật, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông số 12 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội), một khó khăn trong công tác tuần tra, phát hiện vi phạm là việc nhiều lái xe dán tem kiểm định giả, nhằm “qua mặt” lực lượng chức năng.
Về giải pháp khắc phục các “kẽ hở”, bất cập trong xử lý hành vi không đăng kiểm phương tiện khi hết hạn, luật sư Trần Xuân Tiền, Văn phòng luật sư Đồng đội (quận Hoàng Mai) cho rằng, cần có quy định xe ô tô quá hạn kiểm định bao nhiêu tháng thì ở lần kiểm định kế tiếp sẽ bị trừ đi số tháng tương ứng. “Ngoài ra, nếu phát hiện quá thời hạn kiểm định, lực lượng chức năng “cưỡng chế”, đưa phương tiện đến trung tâm kiểm định gần nhất để thực hiện khám và đăng kiểm xe ô tô, chi phí gọi cứu hộ vận chuyển sẽ do chủ phương tiện vi phạm chi trả”, luật sư Trần Xuân Tiền kiến nghị.