Quá trình đô thị hóa ở nước ta khá nhanh với rất nhiều công trình xây dựng lớn hiện đại, nhưng việc xây dựng nếp sống văn minh đô thị lại quá chậm chạp. Sự mất cân đối ấy đã làm bộ mặt thành phố chưa có được sự ngăn nắp, trật tự và văn minh.
Ngay ở Thủ đô Hà Nội, từ sáng sớm, trên các tuyến đường đã xảy ra cảnh tượng đi lại lộn xộn gây ùn tắc giao thông, chen lấn xô đẩy, hễ va chạm là cãi cọ, xô xát, to tiếng. Mọi chuyện trong cuộc sống hằng ngày rất tùy tiện, mạnh ai nấy làm, mấy bà bán hàng rong quang gánh cồng kềnh nghênh ngang đi giữa phố, vỉa hè bị chiếm dụng làm nơi bán hàng, thậm chí bán cả hàng ăn ngay trên cống rãnh thoát nước, chiếm hết phần đường dành cho người đi bộ. Gần đây, nạn thả rông chó ra đường phố để chúng đi vệ sinh bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường và đe dọa đến sự an toàn của mọi người. Ai cũng rùng mình khi gặp những con chó thả rông cao lừng lững trên đường phố. Theo thống kê, cả nước năm 2013 đã có 300 nghìn người bị chó dại cắn, trong đó có 99 người chết. Nếu bị chó thả rông cắn thì biết xử lý ra sao và ai là người chịu trách nhiệm? Nỗi lo ấy đến bây giờ vẫn chưa có lời giải đáp.
Khi xây dựng nếp sống văn minh đô thị cần tập trung giải quyết những hiện tượng phi văn hóa rất cụ thể đang diễn ra trong cuộc sống hằng ngày. Những việc tưởng như là nhỏ nhưng lại là những tiêu chí tạo ra một nếp sống mới.
Ở TP Hồ Chí Minh, có đường phố chỉ tập trung vào một việc gây bức xúc nhất là làm sao giữ được cho đường phố sạch đẹp, họ đã đề ra mục tiêu phấn đấu: đường phố không có rác. Tất cả mọi nhà hai bên đường phố đã cùng nhau không xả rác bừa bãi ra đường, gom rác đúng giờ, đúng nơi quy định, ngày cuối tuần cùng nhau tham gia tổng vệ sinh con đường. Mọi việc cứ thế đi vào nền nếp văn minh và chỉ thời gian ngắn khu dân cư có được con đường không có rác mà trước đó là vấn nạn không sao giải quyết được.
Xây dựng nếp sống văn minh đô thị trước hết cần tuyên truyền, vận động nhân dân nhận thức sâu sắc ý nghĩa và sự cần thiết của nếp sống văn minh. Bên cạnh đó, rất cần đến nâng cao chất lượng quản lý đô thị. Để thực hiện văn hóa giao thông không chỉ kêu gọi ý thức của người tham gia giao thông mà phải thực hiện thật nghiêm Luật Giao thông.
Những quy định cụ thể có sức thuyết phục của công tác quản lý sẽ đưa mọi hoạt động của thành phố đi vào kỷ cương theo pháp luật, từ đó hình thành và dần hoàn thiện nếp sống văn minh đô thị. Có thể nhìn thấy rất rõ hiệu quả công tác quản lý đô thị của TP Đà Nẵng. Cùng với việc xây dựng những ngôi nhà, những con đường, những cây cầu hiện đại, thành phố đã tăng cường công tác quản lý đô thị, không có người ăn xin, không có hiện tượng đeo bám khách du lịch, xây dựng đường phố sạch đẹp, cửa hàng văn minh, giao thông an toàn trật tự...
Đến nay, Đà Nẵng trở thành thành phố du lịch nổi tiếng của khu vực. Nhận thức rõ sự cần thiết xây dựng nếp sống văn minh đô thị, mới đây, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đã tổ chức hội nghị "Góp ý về tiêu chí khung hệ thống quy tắc ứng xử ở cơ quan, đơn vị, cộng đồng dân cư thành phố". Vấn đề này đặt ra tuy muộn nhưng rất cần thiết để định hướng xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Điều quan trọng hơn là từ những tiêu chí đó phải xây dựng những biện pháp cụ thể để nó trở thành nếp sống của mỗi con người.
Nếp sống văn minh đô thị sẽ tạo nên môi trường văn hóa, bộ mặt văn hóa cho đô thị vừa hiện đại vừa mang bản sắc dân tộc. Đồng thời góp phần quan trọng trong chiến lược xây dựng con người mới với tác phong và cốt cách văn minh, tiến bộ trong cuộc sống hôm nay.
BVT (nguồn nhandan.org.vn)